ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 375 બળાત્કાર સંબંધિત કાયદાઓ સાથે સંબંધિત છે. જો કે, તેમાં એક અપવાદ પણ સામેલ છે. જે જણાવે છે કે, જો પત્નીની ઉંમર 15 વર્ષથી ઓછી ન હોય અને પતિ તેની પત્ની સાથે સેક્સ કરે તો તેને બળાત્કાર ન કહેવાય. હવે તેમાં ફેરફાર કરવામાં આવી રહ્યો છે. ગઈકાલે લોકસભામાં કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ દ્વારા રજુ કરાયેલા બિલમાં ઉપરોક્ત નિયમ બદલાયો છે, ‘પત્નીની ઉંમર હવે 18 વર્ષથી ઓછી ન હોવી જોઈએ’. સરળ શબ્દોમાં સમજીએ તો, જો પતિ તેની પત્ની સાથે સંબંધ બનાવે છે, તો તેની ઉંમર ઓછામાં ઓછી 18 વર્ષની હોવી જોઈએ. આ રીતે, નવી જોગવાઈ POCSO એક્ટની સમકક્ષ લાવવામાં આવી છે. POCSO, પ્રોટેક્શન ઓફ ચિલ્ડ્રન ફ્રોમ સેક્સ્યુઅલ ઓફેન્સ એક્ટ, 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરની છોકરીઓ સાથેના તમામ જાતીય સંબંધોને ગુનાહિત ગણાવે છે, પછી ભલે તે સેક્સ છોકરીની સહમતિથી થયું હોય.
આ સમજવું પણ જરૂરી છે કે બાળ લગ્ન નિષેધ અધિનિયમ, 2006 હેઠળ, લગ્ન માટે છોકરીની લઘુત્તમ વય 18 વર્ષ નક્કી કરવામાં આવી છે. જ્યારે ક્રિમિનલ લૉ એમેન્ડમેન્ટ એક્ટ, 2013 એ સહમતિથી સેક્સની ઉંમર વધારીને 18 વર્ષ કરી છે.
આ પ્રસ્તાવિત ફેરફાર સાથે સરકાર સુપ્રીમ કોર્ટના 2017ના નિર્ણયને કાનૂની અસર આપવા જઈ રહી છે, જેમાં કોર્ટે IPCની કલમ 375નો ઉલ્લેખ કરીને સગીર પત્નીની સંમતિ વિના સેક્સને બળાત્કાર ગણાવ્યો હતો. કોર્ટે એમ પણ કહ્યું કે પત્ની પોલીસમાં ફરિયાદ કરી શકે છે. જો કે, પછી એવી દલીલ કરવામાં આવી હતી કે આર્થિક રીતે પછાત સમાજોમાં બાળલગ્નના કિસ્સાઓ હજુ પણ સામે આવતા રહે છે.
જો પત્ની પુખ્ત વયની હોય તો
જો કે, નવા બિલમાં પુખ્ત પત્ની સાથે તેની સહમતિ વિનાના સેક્સને અપરાધ કહેવામાં આવ્યો નથી. ભારતીય ન્યાય સંહિતા અનુસાર, ‘જે કોઈ પણ વ્યક્તિ વેશ્યાવૃત્તિ અથવા બાળક સાથે ગેરકાયદેસર સંભોગના હેતુ માટે બાળકને ખરીદે છે, ભાડે રાખે છે અથવા અન્યથા મેળવે છે, તો તેને સાત વર્ષથી ઓછી ન હોય તેવી મુદત માટે કોઈપણ જેલની સજા થશે. પરંતુ જે 14 વર્ષ સુધી લંબાવી શકે છે.’ સરકાર હવે તે સાત વર્ષની સજા વધારીને 14 વર્ષ સુધી વધારી શકાય છે અને તેણે દંડ પણ ભરવો પડશે. એમ પણ જણાવાયુ છે કે, જો માતાપિતા અથવા સંભાળ રાખનાર 12 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકને ઇરાદાપૂર્વક ત્યજી દે છે, તો તેમણે અથવા તેણીને સાત વર્ષ સુધીની મુદત માટે કોઈપણ જેલ અથવા દંડ અથવા બંને સાથે શિક્ષાને પાત્ર થશે. સગીર સાથે બળાત્કારના કેસમાં મૃત્યુદંડની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.
આટલું જ નહીં, કોઈ મહિલા સાથે પોતાની ઓળખ છુપાવીને લગ્ન કરવા, પ્રમોશન અને નોકરીના ખોટા વચનની આડમાં સેક્સ માણવા પર 10 વર્ષ સુધીની જેલ થઈ શકે છે. કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહે 1860ના ભારતીય દંડ સંહિતાને બદલવા માટે ભારતીય ન્યાય સંહિતા બિલ લોકસભામાં રજૂ કર્યું હતું. જેમાં મહિલાઓ સામેના ગુનાઓ સંબંધિત જોગવાઈઓ પર વિશેષ ધ્યાન આપવામાં આવ્યું છે.
