Hamas, હરકત અલ-મુકાવામાહ અલ-ઈસ્લામીયા (Islamic Resistance Movement)નું ટૂંકું નામ છે અને પેલેસ્ટિનિયન રાજકીય અને આતંકવાદી સંગઠન છે. તેની સ્થાપના 1987 માં ઇઝરાયેલના કબજા સામે પ્રથમ ઇન્તિફાદા (પેલેસ્ટિનિયન બળવો) દરમિયાન કરવામાં આવી હતી. હમાસના મૂળ પેલેસ્ટિનિયન પ્રદેશોમાં છે, ખાસ કરીને ગાઝા પટ્ટી અને પશ્ચિમ કાંઠાના ભાગોમાં સક્રિય છે.
હમાસની રાજકીય અને લશ્કરી પાંખો :
1. રાજકીય પાંખ: હમાસ પેલેસ્ટિનિયન રાજકારણમાં ભાગ લે છે અને પેલેસ્ટિનિયન પ્રદેશોમાં ચૂંટણી લડી છે. 2006 માં, તેણે ધારાસભાની ચૂંટણી જીતી અને ત્યારબાદ ગાઝા પટ્ટી પર નિયંત્રણ મેળવ્યું, જેના કારણે હમાસ દ્વારા સંચાલિત ગાઝા પટ્ટી અને ફતાહની આગેવાની હેઠળની પેલેસ્ટિનિયન ઓથોરિટી દ્વારા સંચાલિત વેસ્ટ બેંક વચ્ચે વિભાજન થયું.
2. મિલિટરી વિંગ: હમાસની સશસ્ત્ર પાંખ ઇઝ અદ-દિન અલ-કાસમ બ્રિગેડ તરીકે ઓળખાય છે. આ લશ્કરી શાખા ઇઝરાયેલી દળો સામે સશસ્ત્ર પ્રતિકારમાં સામેલ છે અને તેણે ઇઝરાયેલના લક્ષ્યો સામે હુમલાઓ કર્યા છે. ઇઝરાયેલ, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને યુરોપિયન યુનિયન સહિત ઘણા દેશો દ્વારા તેને આતંકવાદી સંગઠન તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યું છે.
પેલેસ્ટિનિયન પ્રદેશોમાં હમાસની સ્થિતિ અને ભૂમિકા ઘણા વર્ષોથી આ ક્ષેત્રમાં રાજકીય, માનવતાવાદી અને સુરક્ષા ચિંતાઓનો સ્ત્રોત છે. ઇઝરાયેલ-પેલેસ્ટિનિયન સંઘર્ષમાં તે એક જટિલ અને વિવાદાસ્પદ મુદ્દો છે. જ્યારે કેટલાક હમાસને પેલેસ્ટિનિયન અધિકારો અને સ્વ-નિર્ધારણ માટે લડતી કાયદેસરની પ્રતિકાર ચળવળ તરીકે જુએ છે, અન્ય લોકો હિંસા અને આતંકવાદના ઉપયોગ માટે તેની નિંદા કરે છે. સંસ્થાની પ્રવૃત્તિઓએ વ્યાપક મધ્ય પૂર્વ પર નોંધપાત્ર અસર કરી છે અને તે આંતરરાષ્ટ્રીય ચર્ચા અને મુત્સદ્દીગીરીનો વિષય બની રહી છે.
