News Inside/ Bureau: 23 May 2023
આ સોમવારે ગુજરાત હાઈકોર્ટ સમક્ષ વિવાદોની શ્રેણીમાં ઉતરતા, ધાર્મિક સ્થળોને તોડી પાડવાને લગતી બે બાબતોએ સાંસ્કૃતિક વારસાની જાળવણી અને આધુનિક વિકાસ અંગેની ચર્ચાઓને વેગ આપ્યો છે.આવી જ એક બાબત દાહોદની નગીના મસ્જિદની આસપાસ છે. સત્તાવાળાઓએ જમીનની યથાસ્થિતિ જાળવી રાખીને, નુકસાની અને પુનઃનિર્માણની માગણી કરતી અરજીને વેગ આપતા, ડિમોલિશન સાથે પહેલાથી જ આગળ વધ્યા છે. આ અરજી મંગળવારે સમીક્ષા માટે નક્કી કરવામાં આવી છે.આ સાથે જ, જૂનાગઢના ઉપરકોટ કિલ્લામાં મંદિરો અને અન્ય ધાર્મિક સ્થળોના આયોજિત ધ્વંસને લઈને વધુ એક વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. હાઇકોર્ટ દ્વારા જારી કરાયેલ અગાઉની નોટિસને પગલે આ મુદ્દો પહેલેથી જ વિચારણા હેઠળ હતો તે હાઇલાઇટ કરતાં કોર્ટે સ્થાનિક સંસ્થાને કોઈપણ કાર્યવાહી અટકાવવાનો આદેશ આપ્યો હતો.ગયા અઠવાડિયે જ, હાઇકોર્ટે દાહોદમાં સદીઓ જૂની મસ્જિદના પ્રસ્તાવિત તોડી પાડવા અંગેની તાકીદની સુનાવણીની વિનંતીને નકારી કાઢી હતી, જે કાનૂની દૃષ્ટિકોણ પર અડગ છે કે અતિક્રમણ કરનારાઓ પાસે કોઈ અધિકાર નથી. આ નિર્ણયને પગલે સ્થાનિક સંસ્થાએ શનિવારે ડિમોલિશનની કાર્યવાહી હાથ ધરી હતી.કેસની વિગતો દર્શાવે છે કે નગીના મસ્જિદના ટ્રસ્ટીઓએ ‘સ્માર્ટ સિટી’ પ્રોજેક્ટના ભાગરૂપે મસ્જિદને તોડી પાડવાના મ્યુનિસિપલ આદેશને પગલે હાઈકોર્ટનો સંપર્ક કર્યો હતો.ટ્રસ્ટના મુતવલ્લીનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા વકીલે દલીલ કરી હતી કે મસ્જિદ 1926 થી ઉભી છે અને પૂજા સ્થાન અધિનિયમ હેઠળ, તે તોડી પાડવાથી મુક્ત છે તે જોતાં, સત્તાધિકારીએ યોગ્ય પ્રક્રિયાને અનુસર્યા વિના અથવા નોટિસ જારી કર્યા વિના કાર્ય કર્યું. હાઈકોર્ટે કોઈ રાહત કે તાત્કાલિક સુનાવણીનો ઈન્કાર કર્યો હતો.જૂનાગઢ કેસમાં ગુજરાત હાઈકોર્ટના જસ્ટિસ નિરલ મહેતાએ અગાઉ રિટ પિટિશનની પ્રાથમિક સુનાવણી બાદ જૂનાગઢ મહાનગરપાલિકા સહિતના સત્તાવાળાઓને સંબોધ્યા હતા. જૂનાગઢના ઐતિહાસિક ઉપરકોટ કિલ્લામાં મંદિરો, કબરો અને મંદિરોને તોડી પાડવાનો વિરોધ કરતી મુસ્લિમ સમુદાયની સંસ્થા દ્વારા આ અરજી દાખલ કરવામાં આવી હતી.અરજદારોની દલીલ છે કે સ્થાનિક સત્તાવાળાઓએ તાજેતરમાં કિલ્લાના નવીનીકરણના ભાગરૂપે જંગલ શાહ પીરની દરગાહને તોડી પાડી હતી અને હવે કિલ્લાની અંદરની અન્ય દરગાહ, કબરો અને મંદિરોને સમતળ બનાવવાનો હેતુ છે.આ ધાર્મિક સ્થળો, તેમના ધાર્મિક મહત્વ સિવાય, ઐતિહાસિક મૂલ્ય ધરાવે છે, અરજદારો દાવો કરે છે.ઉપરકોટ કિલ્લાના પુનઃસંગ્રહ અને વિકાસની યોજના ચાલી રહી છે, અને આંતરિક ધાર્મિક સ્થળોને તોડી પાડવાની યોજના તૈયાર કરવામાં આવી છે. જવાબમાં, સ્થાનિક કલેક્ટર અને પુરાતત્વ વિભાગને અપીલ કરવામાં આવી છે, તેમને આ સ્થળોને સાચવવા વિનંતી કરવામાં આવી છે.
